در اين قسمت به معرفي دانشگاه دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم ميپردازيم.دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم به آدرس اينترنتي http://www.bou.ac.ir در نت قابل دسترس است
معرفي دانشگاه باقرالعلوم(ع)
تاريخچه دانشگاه باقرالعلوم (عليه السلام)
الف) قبل از تصويب
دانشگاه باقرالعلوم(ع) در پي رهنمودهاي حضرت امام خميني(ره) در سال 1363، به منظور بالا بردن سطح آگاهيهاي سياسي طلاب در زمينههاي جهان اسلام، ايران و روابط بينالملل شروع به كار نمود.
به دنبال درك و پذيرش ضرورت تربيت محقق سياسي، واحد فوق، اقدام به برگزاري دورههاي آموزشي كوتاه مدت عمومي و تخصصي نمود و با انجام بررسيهاي كارشناسي و اخذ نظرات استادان حوزه و دانشگاه، در سال 1364 اقدام به ثبت مؤسسه آموزش عالي باقرالعلوم(ع) نمود.
سال 1366 با تلاش دلسوزانه مسئولان مؤسسه، دورههاي آموزش سياسي دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم به نحوي منسجمتري شروع شد. اين اقدام عملي و مؤثر با استقبال فراوان طلاب و فضلاي حوزه علميه قم مواجه و از اين رو، دورههاي آموزش سياسي با برنامهريزي جديد توسعه پيدا كرد.
اين دورههاي آموزشي كه شرط اساسي پذيرش در آن از همان ابتدا، اشتغال به دروس حوزوي و داشتن ديپلم متوسطه بود، بر اساس واحدهاي رسمي مصوب وزارت فرهنگ و آموزش عالي و توسط استادان مجرب و اعضاي هيئت علمي مدعو از حوزههاي علميه و دانشگاههاي معتبر، آغاز شد.
از ابتداي تأسيس اين دورهها، سعي بر اين بود تا اعضاي هيئت علمي پرسابقه و متعهدي از مراكز علمي حوزوي و دانشگاهي، جهت تدريس و تكميل كادر هيئت علمي به همكاري دعوت شوند كه مؤسسه در اين زمينه موفقيتهاي چشمگيري را به دست آورد.
ب) بعد از تصويب
دورههاي آموزش طلاب و فضلاي حوزه علميه قم در رشته علوم سياسي، به طور منظم تا سال 1370 ادامه يافت. سپس هيئت مديره دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، مقدمات ثبت مؤسسه را فراهم نمود كه با همكاري صميمانه وزارت محترم فرهنگ و آموزش عالي، سرانجام در جلسه مورخ 7/8/1370 موفق به كسب موافقت اصولي از شوراي محترم گسترش آموزش عالي كشور شد.
شوراي محترم گسترش در مورخه 21/1/1371 ضمن تصويب مؤسسه آموزش عالي باقرالعلوم(ع)، موافقت اصولي خود را با گسترش فعاليتهاي آموزشي و پژوهشي مؤسسه در رشته هاي علوم انساني ابلاغ نمود. به دنبال آن، چارچوب سازماني مؤسسه آموزش عالي باقرالعلوم(ع) در جلسه 3/11/1372 به تصويب رسيد.
ج) ارتقاي مؤسسه به دانشگاه
نظر به ضرورت گسترش فعاليتهاي آموزشي علوم انساني ـ اسلامي و توسعه كمي و كيفي تربيت طلاب فاضل در عرصههاي مختلف علمي ديني، در سال 1384 طرح اوليه تبديل مؤسسه به دانشگاه تدوين گرديد. پس از مكاتبه با وزارت علوم، تحقيقات و فنآوري در نهايت در مورخ 13/12/84 شوراي گسترش آموزش عالي با ارتقاي مؤسسه به دانشگاه باقرالعلوم(ع) موافقت نمود.
پيشنويس بيانيه مأموريت و سياستهاي آموزشي
الف) مقدمه
بيانيه مأموريت شكل دهنده اهداف، استراتژيها و برنامههاي عملياتي بوده و محقق شدن آن، مشخص كننده چشمانداز دفتر ميباشد.
كميته كارشناسي شوراي آموزشي دانشگاه و معاونت آموزش دفتر تبليغات اسلامي با استفاده از منابع ارزشمند و مفيد زير و دقت نظر و مباحثات در جلسات متعدد چارچوب اوليه بيانيه مأموريت آموزشي را تدوين نموده است. اميد واثق دارد اين بيانيه مأموريت بتواند به عنوان يك سند معتبر گامي مؤثر در جهت مديريت استراتژيك آموزش دفتر باشد.
1. ديدگاهها و رهنمودهاي حضرت امام خميني(ره)؛
2. احكام، ديدگاهها رهنمودهاي مقام معظم رهبري (مد ظله العالي)؛
3. بيانيه مأموريت دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم؛
4. ديدگاهها و نظرات اعضاي محترم هيئت امنا و مديران عالي دفتر؛
5. مستندات مربوط به چشمانداز 20 ساله نظام و برنامه چهارم توسعه در بعد فرهنگي و آموزشي؛
6. مستندات مربوط به رسالت و بيانيه مأموريت حوزه علميه قم؛
7. ديدگاهها و نظرات صاحب نظران و كارشناسان حوزوي و دانشگاهي.
ب) اهداف
1. كمك به ارتقاي سطح فرهنگ و دانش جامعه و رشد و گسترش علوم اسلامي ـ انساني؛
2. مشاركت در تربيت نيروي انساني متخصص و نخبگان مورد نياز در عرصه علمي و فرهنگي از ميان طلاب حوزههاي علميه؛
3. همكاري در زمينهسازي مناسب براي مشاركت همه جانبه مردم در امر گسترش و اعتلاي آموزش و پژوهش در كشور؛
4. استفاده از امكانات و قابليتهاي موجود كشور و ظرفيتهاي نهفته در حوزههاي علميه در توسعه آموزش عالي؛
5. كمك به توليد و توسعه نوانديشي ديني در عرصههاي مختلف علوم اسلامي و انساني و فراهم نمودن زمينهها و امكانات لازم آموزشي، پژوهشي و تبليغي.
ج) بيانيه مأموريت آموزشي
دفتر تبليغات اسلامي، نهادي است حوزوي، آموزشي و انقلابي كه با ايفاي نقش واسط فعال ميان حوزههاي علميه و دانشگاهها و نيز نيازهاي ديني مردم و نظام اسلامي، به آموزش و بازسازي علوم انساني بر اساس مباني اسلامي و نيز تربيت نيروي انساني انقلابي و متخصص در عرصه نيازهاي علمي، آموزشي و مديريتي ميپردازد.
دفتر تبليغات اسلامي براي تحقق اين مهم، خود را متعهد به محوريت معارف قرآن، مكتب اهل بيت(عليهم السلام) و ميراث گرانسنگ حوزههاي علميه، مرزباني فكري ـ فرهنگي از آرمانهاي امام خميني(ره)، ولايت فقيه و نظام اسلامي، روشنفكري و آزادانديشي ديني، آيندهنگري و نوسازي سازماني دانسته و ساماندهي و اجراي فعاليتهاي زير را ضروري ميداند:
1. شناخت مستمر نيازهاي نظام و اقشار مختلف، جهت هدفمند نمودن عرضه دانش تخصصي حوزوي، دانشگاهي و مهارتهاي كاربردي مورد نياز در عرصه ملي و فراملي؛
2. ارائه آموزشهاي مورد نياز نظريهپردازي و انديشهسازي در عرصه علوم و معارف اسلامي، به منظور تأمين نيازهاي فكري ديني جهان معاصر؛
3. ارائه آموزشهاي مورد نياز براي تربيت نيروي انساني متخصص در حوزه تبليغ ديني و پژوهشهاي علوم اسلامي؛
4. ارائه آموزشهاي كاربردي و كوتاه مدت آموزش مهارتهاي مورد نياز در تبليغ و پژوهش ديني؛
5. حضور و مشاركت در مراجع سياستگذاري و برنامهريزي آموزشي كشور، جهت زمينهسازي براي تأمين نيازهاي فكري ـ ديني مخاطبان خود (مبلّغان، محققان، مدرسان، طلاب، نخبگان علمي و فرهنگي، نهادها و مؤسسات آموزشي، پژوهشي، فرهنگي و تبليغي و خانوادههاي طلاب و روحانيون)؛
6. تربيت نيروي انساني متخصص و ماهر فرهنگي، پژوهشي، تبليغي و آموزشي (مدير، مدرس، محقق و مبلّغ)؛
7. ارائه آثار علمي، فرهنگي و هنري.
بخش آموزش دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم براي ارتقاي كيفيت فعاليتها و بهرهوري در تحقق اهداف خود، موارد زير را مورد اهتمام جدي قرار ميدهد:
الف) حفظ و تقويت صفات ممتاز و متمايز دانشگاه، شامل پيشگامي در عرصه نوانديشي در حوزه علميه، پيشگامي در عرصه ساماندهي به تربيت طلاب و فضلا در عرصههاي آموزشي، تبليغي و پژوهشي با ارائه آموزشهاي نظري و كاربردي؛
ب) ارج نهادن منابع انساني به عنوان با ارزشترين عنصر سازماني، شناسايي و بهرهمندي از نخبگان حوزوي و دانشگاهي فاضل در عالم در دفاع از حريم اسلام و مكتب اهل بيت(عليهم السلام) و اهتمام به موقعيت و منزلت هيئت علمي و تثبيت جايگاه آن؛
ج) كوشش در بهبود شيوههاي پاسخگويي به نيازها و خواستههاي مخاطبان از طريق بوميسازي و بهرهگيري از روشها و فنآوريهاي نوين و روزآمد و قالبهاي هنري مؤثر با تأكيد بر بهينهسازي و كارآمد سازي روشهاي سنتي.
مؤلفههاي پيشنهادي بيانيه مأموريت آموزشي
الف ـ فلسفه وجودي
فلسفه وجودي، مرامنامه حوزه آموزش دفتر تبليغات اسلامي ناميده شده است. فلسفه حوزه آموزش دفتر تبليغات اسلامي جزئي از شرح مأموريت و منعكس كننده مرام و ارزشهايي است كه بايد راهنماي مديران آموزش در انجام كار باشد. فلسفه، باورها، ارزشها، آرزوها و اولويتهاي اخلاقي اصلي مؤسسان است، فلسفه وجودي، چرايي ارائه خدمات است.
فلسفه وجودي حوزه آموزشي دفتر ميتواند به:
1.ايجاد زمينه ارتقاي تبليغ ديني؛
2.ايجاد زمينه ارتقاي پژوهش ديني؛
3.بسط و توليد دانش و معرفت ديني؛
4.ايجاد بستر مناسب براي بازسازي علوم انساني با مباني اسلامي براي رفع نيازهاي فرهنگي و ديني جامعه و تحكيم مباني انقلاب اسلامي بپردازد.
ب ـ هويت
شرح مأموريت، معمولاً حاوي اشارهاي مستقيم يا غير مستقيم به نوع برداشتي است كه حوزه آموزش دفتر تبليغات اسلامي سعي دارد در ذهن عموم مخاطبان خود كه با دفتر سروكار دارند، باقي بگذارد. در حقيقت و نهايت، تصوري كه مديران حوزه آموزش دفتر تبليغات اسلامي ميخواهند در ذهن عموم مخاطبان از آموزشهاي دفتر تبليغات اسلامي ايجاد نمايند.
هويت مورد نظر در حوزه آموزشي دفتر، حوزوي و آموزشي است.
ج ـ تعهدات و ارزشهاي بنيادين
هر سازمان و نهاد، جهت رفع يك سري نيازهاي بنيادين (سياسي، اقتصادي، اجتماعي، آموزشي و ...) ايجاد شده است. حال سؤال اين است كه حوزه آموزش دفتر تبليغات اسلامي جهت رفع اين نيازها ميبايست متصف به چه ارزشهاي اساسي در محيط كار باشد؟ به عبارت ديگر ارزشهاي اساسي حوزه آموزش دفتر تبليغات اسلامي در رفع اين نيازها كداماند؟
1. محوريت معارف قرآن، مكتب اهل بيت(عليهم السلام) و ميراث گرانسنگ حوزههاي علميه؛
2. مرزباني فكري ـ فرهنگي از آرمانهاي امام خميني(ره)، ولايت فقيه و نظام اسلامي؛
3. نوانديشي و آزادانديشي ديني، آيندهنگري و نوشوندگي سازماني.
د ـ نيازهاي اساسي
هر سازمان و نهادي بر مبناي رفع يك نياز خاص در محيط به فعاليت ميپردازد. با توجه به فلسفه وجودي حوزه آموزش دفتر تبليغات اسلامي، هدف اصلي حوزه آموزشي دفتر چيست و اين حوزه براي رفع چه نياز اساسي به وجود آمده است؟
1.ارائه آموزشهاي مورد نياز براي تربيت نيروي انساني متخصص در حوزه تبليغ ديني و پژوهشهاي علوم اسلامي؛
2.ارائه آموزشهاي مورد نياز نظريهپردازي و انديشهسازي در عرصه علوم و معارف اسلامي، به منظور تأمين نيازهاي فكري ديني جهان معاصر؛
3.تربيت نيروهاي (مديران) مورد نياز براي پشتيباني نظام اسلامي؛
4.تربيت نيروي انساني در قالب آموزشهاي آكادميك (حوزوي ـ دانشگاهي)؛
5.ارائه آموزشهاي كاربردي و كوتاه مدت براي آموزش مهارتهاي مورد نياز در تبليغ و پژوهش ديني.
هـ ـ مخاطبان
اطلاعات در اين بند، مخاطبان حوزه آموزش دفتر تبليغات اسلامي را توصيف ميكند. آنها چه كساني هستند، در كجا واقع شدهاند و ... . جواب به اين بخش، هدف اصلي بيانيه را در بُعد نيروي انساني مخاطب ـ كه مورد نظر حوزه آموزشي دفتر است ـ مشخص مينمايد.
همچنين در اين بخش بايد بتوان ويژگيهاي نيروي انساني (جنس، سطح تحصيلات، قشر و ...) را دقيقاً مشخص نمود تا بتوان بر اساس آن، اطلاعات مورد نياز براي آموزش را مشخص، سازماندهي و گردآوري كرد.
1. مبلّغان و محققان و مدرسان؛
2. طلاب و نخبگان علمي و فرهنگي؛
3. نهادها و مؤسسات آموزشي، پژوهشي، فرهنگي و تبليغي،
4. خانوادههاي طلاب و روحانيون.
وـ بازده (محصولات و خدمات)
حوزه آموزش دفتر تبليغات اسلامي بايد بتواند بيان نمايد كه با ارائه آموزشهاي تخصصي در حوزههاي مختلف علوم انساني اسلامي چه نيروهاي انساني را براي بخشهاي مورد نياز جامعه اسلامي تربيت مينمايد.
1. نيروي انساني متخصص و ماهر فرهنگي، پژوهشي، تبليغ و آموزشي (مدير، مدرس، محقق و مبلّغ)؛
2. ارائه فرآوردههاي آموزشي، پژوهشي، تبليغي و هنري.
زـ روشها و فنآوري
اين اطلاعات، معمولاً دربرگيرنده موضوعاتي چون روش، متد، فرايند و تكنيكهايي است كه قرار است براي جمعآوري دادهها، پردازش اطلاعات و ارائه آن در سيستم به كار گرفته شود. مشخص كردن نوع، ابزار و درجه پيشرفت تكنولوژي با توجه به تواناييهاي بالفعل و بالقوه سازمان يا نهاد در اين قسمت مشخص خواهد شد. در اين قسمت، دانشگاه باقرالعلوم(ع) ميبايست با توجه به توانايي بالقوه و اعتبارات خود در يك پيشبيني درست، شيوههاي آموزشي و ابزارهاي لازم را به منظور اثر بخشي محصول توليدي خود را در زمان حال و آينده روشن و تدوين نمايد.
1. بهينهسازي و كارآمد سازي روشهاي سنتي در عرصه آموزش؛
2. بوميسازي و استفاده از روشها و فنآوريهاي جديد و روز آمد در عرصه آموزش.
ح ـ نقش و ويژگيهاي منابع انساني
دانشگاه باقرالعلوم(ع) جهت تحقق اهداف خود از چه نوع نيرويي ميخواهد استفاده كند، چه نوع نگرشي در زمينه به كارگيري نيروي انساني دارد. آيا اهميت اصلي را بر نيروي انساني، به عنوان دارايي ارزشمند اين سيستم دارد. به عبارت ديگر در زمينه پردازش و آمادهسازي خدمات به نيروي انساني موجود خود متكي است يا فقط به عنوان انتقال دهنده اطلاعات به آن مينگرد (اين امر مشخص كننده نوع نيروي انساني مورد نياز حوزه آموزش دفتر تبليغات اسلامي است). آيا مهمترين دارايي حوزه آموزش دفتر تبليغات اسلامي، كاركنان آن است. كاركنان چه جايگاهي دارند؟
1. منابع انساني به عنوان با ارزشترين عنصر سازماني؛
2. شناسايي و بهرهمندي از نخبگان حوزوي و دانشگاهي فاضل و عالم در دفاع از حريم اسلام و مكتب اهل بيت(عليهم السلام)؛
3. اهتمام به موقعيت و منزلت هيئت علمي و تثبيت جايگاه آن.
* يادآوري: تقويت رويكرد حوزوي و داشتن حساسيتهاي فرهنگي و علمي سازگار با دفتر و دغدغه نظري توليد علم ديني مورد تأكيد قرار گيرد.
ط ـ ويژگيهاي متمايز
هر سازمان و نهاد، نسبت به سازمانها و نهادهاي رقيب داراي نقاط قوتي است. شناخت نقاط ضعف و نقاط قوت و تمركز بر نقاط قوت يكي از عوامل كليدي در موفقيت است.
1. پيشگامي در عرصه نوانديشي در حوزه علميه؛
2. پيشگامي در عرصه ساماندهي به تربيت طلاب و فضلا در عرصههاي آموزشي، تبليغي و پژوهشي با ارائه آموزشهاي نظري و كاربردي؛ از طريق بهينهسازي روشهاي سنتي و استفاده از روشها و فنآوريهاي جديد.
ي ـ گستره و عرصههاي فعاليت
اطلاعات اين بند، روشن كننده بُرد خدمات و عرصه دانشهايي است كه حوزه آموزش دانشگاه ميخواهد به مخاطبان خود ارائه نمايد. همچنين دانشگاه توليدات و خدمات خود را ميخواهد در چه حوزۀ جغرافيايي ارائه نمايد؟ اين فعاليتها در عرصه ملي، و يا فراملي، يا تركيبي از هر دو و يا مناطق خاصي را در بر ميگيرد.
1ـ عرصه دانش
2. دانش تخصصي حوزوي
3. دانش علوم انساني اسلامي دانشگاهي
4. دانش تخصصي كاربردي و مهارتي
3. پيش طرح چشمانداز بيست ساله آموزشي
به ياري خداوند متعال و با استعانت از عنايات حضرت ولي عصر(عج)، دانشگاه باقرالعلوم(ع) به عنوان نماد روشنفكري حوزه در افق چشم انداز 20 ساله كشور و مرجع پيشرو در پرورش و ارتقاي نيروي انساني دين مدار،كارآمد، مسئوليت پذير ومتعهد به آرمان هاي نظام جمهوري اسلامي در عرصههاي علوم انساني اسلامي، تبليغ ديني، مديران فرهنگي، جهت توسعه و تعميق دينمداري و الگوي روشنفكري ديني با رتبه برتر آموزشي در جهان اسلام خواهد بود.
فراز تفصيلي چشمانداز
دانشگاه باقرالعلوم(ع) در چشم انداز فوق ويژگي هاي زير را خواهد داشت:
1. همگرا و تحول آفرين در حوزه هاي علميه؛
2. نظريپرداز در عرصه توليد علم ديني دانشگاه ها و مراكز پژوهشي؛
3. هدايتگر و پاسخگوي شبهات علمي در گستره مسائل علوم انساني اسلامي؛
4. فعـال، جريان ساز و مصـونيت بخـش در برابر چالشهاي معرفت ديني؛
5. توانمند و پيشرو در شناخت عيني و علت شناسانه نيازهاي آموزشي و متون درسي دانشگاه ها و مراكز آموزشي حوزوي؛
6. برخوردار از سازماني پويا، دانش محور، ولايتمدار، ارزشگرا و و قانونمند؛
7. متكي بر منابع انساني متعهد، دانشور، خلاق، آيندهنگر، سازمان پذير و انقلابي.
4. چارچوب اوليه طرح توسعه سه ساله آموزشي دانشگاه
در تدوين برنامههاي راهبردي روشهاي گوناگوني وجود دارد. در اين جا با تكيه بر روشهاي تركيبي، چارچوب اوليه طرح توسعه آموزشي تهيه شده است. در اين تركيب، ابتدا از روش متمركز از بالا به پايين بهره گرفته شد. در اين روش با مراجعه به اسناد بالادستي كه سازمان ملزم به رعايت آن است و تعيين كننده جهت و اهداف برنامههاي ميان مدت و بلند مدت ميباشد، خطوط هادي استخراج ميشود. محصول اين روش در جدول منعكس شده است. در گام دوم با تكيه بر روش مطالعات تجربي (تجربه و مشاهده، بازنگري در مسائل ـ انتقاد از وضعيت موجود و بازسازي) كه بهره گيري از صاحب نظران را مدنظر دارد، برنامهها بازنگري ميشود.
تشكيل كارگروههاي بخشي، جزئي از فرآيند بهره گيري از صاحب نظران به شمار ميآيد.
علاقه مندي ها (Bookmarks)