اول ارديبهشت ماه درتقويم ملي ايرانيان، روز بزرگداشت سعدي نام گذاري شده است و هر ساله در آيين هاي ويژه اي كه از سوي مجامع فرهنگي برگزار مي شود، ياد و نام اين شاعر بلند آوازه ايران زمين، گرامي داشته مي شود.
مشرف الدين مصلح بن عبدالله سعدي شيرازي مشهور به 'شيخ سعدي' يكي از بزرگترين شعراي فارسي گوي ايران و سخنوران جهان است كه پس از فردوسي، همچون ستاره اي در آسمان ادبيات كشورمان مي درخشد.
شيخ اجل در دهه اول قرن هفتم در شهر شيراز به دنيا آمد و هنوز كودكي بيش نبود كه پدرش درگذشت.
پس از تحصيل مقدمات علوم از شيراز به بغداد رفت و در مدرسه نظاميه به تكميل دانش خود پرداخت.
وي در نظاميه بغداد كه مهمترين مركز علم و دانش آن زمان به حساب ميآمد، در درس استادان معروفي چون 'سهروردي' شركت كرد و پس از اين دوره به حجاز، شام و سوريه رفت و در آخر راهي سفر حج شد كه اين چرخه بر دانش و تجربه وي مي افزود.
سعدي در روزگار سلطنت اتابك ابوبكر بن سعد به شيراز بازگشت و در همين ايام دو اثر جاودان بوستان و گلستان را آفريد و به نام 'اتابك' و پسرش سعد بن ابوبكر كرد.
در پي از بين رفتن حكومت سلغريان، اين شاعر جهانديده بار ديگر از شيراز خارج شد و به بغداد و حجاز رفت، در بازگشت به شيراز، با آنكه مورد احترام و تكريم بزرگان فارس بود، ولي به خلوت پناه برد و مشغول رياضت شد.
وي رفتار پادشاهان را به خوبي ميشناخت، با عاشقان، پهلوانان، شيوخ، صوفيان و رندان همنشين ميشد و خامي روزگار جواني را به تجربه سفرهاي مكرر به پختگي دوران پيري پيوند ميزد.
سفرهاي سعدي تنها جستجوي تنوع، طلب دانش و آگاهي از رسوم و فرهنگهاي مختلف نبود، بلكه هر سفر تجربهاي معنوي نيز به شمار ميآمد.
ره آورد اين سفرها براي وي علاوه بر تجارب معنوي و دنيوي، انبوهي از روايت، قصهها و مشاهداتي بود كه ريشه در واقعيت زندگي بشر داشت، چنانكه هر حكايت گلستان، پنجره اي رو به زندگي ميگشايد و گويي هر عبارتش از پس هزاران تجربه و آزمايش به شيوه اي يقيني بيان مي شود.
شايد يكي از مهمترين عوامل دلنشيني پندها و اندرزهاي سعدي در ميان عوام و خواص، وجه عيني بودن آنهاست. اگرچه لحن كلام و نحوه بيان هنرمندانه آنها نيز سهمي عمده در ماندگاري اين نوع از آثارش دارد.
از سويي، بنا بر روايت خود سعدي، خلق آثار جاوداني همچون گلستان و بوستان در چند ماه، بيانگر اين نكته است كه اين شاعر بزرگ، از چه گنجينه دانايي، توانايي، تجارب اجتماعي و عرفاني و ادبي برخوردار بوده است.
آثار سعدي علاوه بر آن كه عصاره و چكيده انديشه ها و تاملات عرفاني، اجتماعي و تربيتي وي است، آيينه خصايل، خلق و خوي و منش ملتي كهنسال است و از همين رو هيچ وقت شكوه و درخشش خود را از دست نمي دهد.
اين استاد سخن،در طول زندگي گهربارش، آثار جاودانه اي در زمينه ادبيات از خود به جاي گذاشته است.
از آثار مهم و گرانبهاي اين شاعر بلند آوازه ايران مي توان به گلستان به عنوان شاهكار بلاغت در هشت باب به نثر در سال 656 و بوستان كه از عالي ترين آثار قلمي وي و يكي از شاهكارهاي شعر فارسي است كه مشتمل بر اخلاق، تربيت، سياست و مفاهيم اجتماعي است.
بوستان سعدي حدود چهار هزار بيت به سال 655 در ده باب به نام هاي عدل، احسان، عشق، تواضع، رضا، ذكر، تربيت، شكر، توبه، مناجات و ختم كتاب نوشته شد.
البته قصايد عربي، خبيثات، صاحبيات، قصايد فارسي در ستايش پروردگار و مدح و اندرز و نصيحت بزرگان و پادشاهان معاصر سعدي، مراثي، ملمعات، مثلثات و ترجيعات و غزليات كه شامل چهار بخش طيبات، بدايع، خواتيم و غزليات قديم است.
مجالس پنجگانه كه به نثر و در بردارنده خطابه ها و سخنراني هاي سعدي است و كتاب
نصيحة الملوك كه در پند و اخلاق نوشته شده است.
شيخ اجل سعدي شيرازي در دوران جواني به بغداد رفت و در مدرسه نظاميه و حوزه هاي ديگر مشغول به تحصيل شد و پس از آن به سوريه و عربستان مسافرت كرد و پس از بجاي آوردن مراسم حج به شيراز برگشت.
قضاوت در مورد استاد سخن كار آساني نيست چون سعدي، سلطان مسلم ملك سخن و در بيان مطالب در نوع خود مسلط ترين شاعر مي باشد.
سراسر آثار و سخنان سعدي در مورد حمد و ستايش خداوند است و مي توان گفت كه سعدي در اين زمينه گوهر دردانه است.
البته كلام سعدي و سخنان وي در زندگي امروز ما نيز تاثير بسزايي دارد، چون سعدي علاوه بر اشعار و گفته هاي عرفاني، معلم زندگي است و سراسر آثار وي نيز به خصوص در كتابهاي گلستان و بوستان، درس زندگي و سالم زيستن را به ما آموزش مي دهد.
سعدي در تمامي آثار خود اول به مدح و ستايش پروردگار عالم مي پردازد و اين ستايش كاملا شفاف است و لازم به تعبير و تفسير نيست.
وي پس از حمد و ستايش خداوند به سراغ برترين مخلوق حضرت محمد(ص) مي رود و با بيانهاي بسيار زيبا در مورد خاتم الانبيا صحبت مي كند كه در نوع خود بي نظير است.
اين شاعر گرانقدر كشورمان در حد فاصل سالهاي 691 تا 694 هجري قمري پس از عمري جهد و شوريدگي دنيا را بدرود گفت.
علاقه مندي ها (Bookmarks)