سایت قمیا.در این پست به معرفی رودخانه های شهر قم میپردازیم

دوستان عزیز برای گردآوری این مطلب وقت زیادی صرف شده لطفا در صورت کپی کردن لینک مطلب را هم قرار بدید به عنوان منبع

رود خانه های قم عبارتند از:
رودخانه قم رود
رودخانه قره چاي قم
رودخانه شورفشاپويه (Sur-e Fasapuyeh)
رودخانه دره باغ (Darrehbaq)
رودخانه زواريان (Zavariyan)
رودخانه سولقان (Suleqan)
رودخانه شورراهجرد (Sur-e Rahjerd)
رودخانه شورقم رود (Sur-e Qomrud)
رودخانه سياه آب آدران (Siyahab-e Aderan)
رودخانه شاه چاي (Sahcay)
رودخانه چاي خر رود (Cay-e xar rud)
درياچه نمک
درياچه حوض سلطان
--------------------------------------
رودخانه قم رود

اين رودخانه كه به نام هاي گل افشان، اناربار، لهل رود و لعل بار نيزمعروف است، از زردكوه بختياري سرچشمه مي گيرد و پس از طي 288 كيلومتر به درياچه نمک مي ريزد. اين رودخانه در ابتدا به نام دربند معروف بود و در محل اخته خون در جنوب باختري گلپايگان سدي بر روي آن احداث شده است. قم رود در محدوده شهرستان هاي گلپايگان، خمين، محلات، دليجان *و قم جاري است و اراضي اين نواحي را آبياري مي كند.

رودخانه قره چاي قم

رودخانه قره چاي از سراب هاي هفت عمارت، باغ جم، عباس آباد و پنجه علي در منطقه سربند اراک سرچسمه مي گيرد. اين رود بعد از مشروب كردن دهستان شراء از استان همدان، وارد شهرستان اراک مي شود. قره چاي پس از آبياري نمودن اراضي كشاورزي شهرستان اراک، در مسير خاوري – باختري وارد شهرستان تفرش مي شود و پس از دريافت آب رودخانه هاي گدذار و هزلفان و با عبور از جنوب ساوه، *درناحيه اي به نام پل دلاک به قم رود پيوسته و به درياچه قم مي ريزد.

رودخانه شورفشاپويه (Sur-e Fasapuyeh)

رود شور فشاپويه رودخانه اي دايمي است که 420 كيلومترطول دارد. اين رود در شهرستان هاي قم، تهران، ساوه، كرج، قزوين و خدابنده لو جريان داشته و از دامنه باختري كوه قره داغ واقع در دهستان سجاس رود، در 30 كيلومتري شمال خاوري قيدار سرچشمه ميگيرد و به نام خر رود از دهستان سجاس رود عبور کرده و به دهستان حومه از شهرستان قيدار (خدابنده) وارد ميشود و ضمن آميختن با ريزابه هاي بسيار از10 كيلومتري خاور شهر قيدار عبور ميكند و به نام چاي خر رود به دهستان خرقان باختري از شهرستان قزوين وارد ميگردد. در اين دهستان با رودخانه شور خرقان مخلوط ميشود و پس از قطع راه اتومبيل رو قزوين ـ همدان وارد دهستان خرقان خاوري ميگردد و با رودخانه*هاي آوج و كلنجين در هم مي آميزد و به سوي شمال خاوري جريان مييابد.

پس از عبور از روستاي سكزناب (Sakkeznab) از دره خاوري كوه قرهقرقان (Qarehqorgan) عبور ميكند و به دهستان افشاريه وارد ميشود. دراين دهستان نخست با رودخانه اورونگاش مخلوط ميشود و سپس به صورت خشكرودي به دهستان رامند جنوبي و سپس به دهستان دشت آبي وارد ميگردد و پس از آميختن با ابهر رود به رود شورفشاپويه تغيير نام ميدهد.
در اين جا به سوي جنوب متوجه ميشود و از باختر روستاي قشلاق حسين خاني ميگذرد و پس از طي حدود 8 كيلومتر به خاور منحرف ميگردد و از ميان شوره زار دامنه جنوبي ارتفاعات حلقه ور عبور ميكند و پس از گذشتن از دامنه خاوري كوه كردها (Kordha) به دهستان زرند از شهرستان ساوه داخل ميگردد و به سوي جنوب خاوري خط آهن تهران - قم، همچنين راه اتومبيل رو تهران ـ ساوه را قطع مي كند و به دهستان فشاپويه از شهرستان تهران وارد ميگردد.
در اين دهستان نخست با قشلاق هفت تپه با رودخانه سرود مخلوط ميشود و سپس به موازات رودخانه كرج و به فاصله متوسط 10 كيلومتر به سوي جنوب خاوري روان ميگردد و با طي يک قوس بزرگ راستگرد از دهستان فشاپويه خارج و به دهستان قمرود از شهرستان قم وارد ميشود و سرانجام در 75 كيلومتري خاور قم به درياچه نمک ميريزد. شيب متوسط اين رود 4/0 درصد و مسير كلي آن جنوب خاوري است


رودخانه دره باغ (Darrehbaq)

دره باغ رودخانه اي فصلي به طول 45 كيلومتر است که در دهستان كهک،شهرستان قم جريان دارد. سرچشمه اين رودخانه دامنه شمالي كوه هاي پلنگابي
(Palangabi) و قليق، 45 كيلومتري جنوب قم مي باشد.
اين رودخانه در طول مسير از روستاهاي مسير كرميگان (Kermeigan)، بيرهند، ابرجس (Abarjes)، كهک (Kahak)، سيرو (Siru) و ورجان عبور مي کند و رودخانه فردو به آن ميريزد.رود دره باغ از ريزابه هاي قم رود و حوزه آن درياچه نمک قم است. شيب متوسط اين رود 5/3 درصد و مسير كلي آن شمالي است.


رودخانه زواريان (Zavariyan)

زواريان رودخانه اي فصلي است که در دهستان راهجرد خاوري، شهرستان قم جريان دارد. اين رود از دامنه خاوري كوه خستک (Xastak)، 51 كيلومتري جنوب
باختري قم سرچشمه مي گيرد. اين رودخانه پس از سيراب ساختن روستاهاي زواريان، سلفچكان (Salafcekan)، عنايت بيگ،حسين آباد به طرف جنوب منحرف مي گردد و با دو پيچ نسبتاً بزرگ در 2 كيلومتري شمال روستاي بخشايش به تلخه رود ميريزد.


رودخانه سولقان (Suleqan)


رودخانه فصلي سولقان در شهرستان هاي تفرش و قم، استان هاي مركزي و قم جريان دارد. اين رودخانه از ارتفاعات 19 كيلومتري خاور تفرش طي ريزابه هاي
متعدد سرچشمه گرفته و ضمن عبور از دهستان قاهان با رودخانه وزوا مخلوط ميشود و پس از ورود به شهرستان قم در حدود روستاي آوه محو و ناپديد مي شود.
مازاد آب اين رودخانه در فصل هاي پر باران به قره سو ميريزد.

رودخانه شورراهجرد (Sur-e Rahjerd)

رودخانه شورراهجرد يک رودخانه فصلي به طول 28 كيلومتر است که در دهستان راهجرد خاوري، شهرستان قم جريان دارد. اين رود از دامنه كوه خستک
(Xastak) 48 كيلومتري جنوب باختري قم سرچشمه مي گيرد. شورراهجرد از ريزابه هاي قره سو و حوزه آن درياچه نمک قم است. شيب متوسط اين رود 6/1درصد و مسير كلي آن خاوري است.

رودخانه شورقم رود (Sur-e Qomrud)

رودخانه شور قم رود رودي فصلي با طول 15 كيلومتر است. اين رود در دهستان قمرود، شهرستان قم جريان دارد و از 16 كيلومتري شمال باختري قم سرچشمه مي گيرد. شور قم رود از ريزابه هاي رودخانه لک شور و حوزه آن درياچه نمک قم است. شيب متوسط اين رود 1 درصد و مسير كلي آن شمال خاوري
است.


رودخانه سياه آب آدران (Siyahab-e Aderan)

رودخانه سياه آب آدران شاخه اي از رودخانه كرج است. اين رودخانه در شهرستان هاي كرج، تهران و قم، استان هاي تهران و قم جريان دارد.


رودخانه شاه چاي (Sahcay)

رودخانه شاه چاي شاخه اي از رودخانه كرج است که در شهرستان هاي كرج، تهران، قم و در استان هاي تهران و قم جريان دارد


رودخانه چاي خر رود (Cay-e xar rud)

اين رودخانه شاخه اي از رودخانه شور فشاپويه است که در شهرستان هاي قم، تهران، ساوه، كرج و قزوين جريان دارد.


درياچه نمک

درياچه نمک كه در واقع بخشي از كوير نمک ايران است، در خاور قم واقع شده و بقاياي درياچه خشک شده قديمي است كه با تبخير تدريجي آب، املاح
فراواني در داخل آن رسوب نموده است. در بعضي نقاط كوير نمک رشته هاي منفردي از كوه هاي اطراف پيش آمده و نواحي كوهستاني خيلي خشک را تشكيل داده است.
در اين درياچه فقط در فصل زمستان آب يافت مي شود و در فصل تابستان به جاي آب، ورقه هاي نمک جلب نظر مي كند. هوا در اين ناحيه خيلي خشک است و اختلاف درجه حرارت شب و روز آن به 70 درجه سانتي گراد مي رسد.به همين علت، سنگ كوه هاي آن بر اثر اختلاف درجه هوا متلاشي شده و به صورت
سنگ ريزه و شن در آمده است.
در موقع وزش باد، توده هاي عظيم شن مانند امواج دريا به حركت در مي آيد و تپه ماهورهاي موقتي را تشكيل مي دهد،ارتفاع برخي از اين تپه ها به 40 متر و طول برخي از آن ها به چند كيلومتر مي رسد.

درياچه حوض سلطان

درياچه حوض سلطان كه به درياچه ساوه، قم و درياچه شاهي هم معروف است،در شمال خاور شهرستان قم واقع شده است. رشته كوه هاي البرز در شمال اين درياچه واقع شده است.

مساحت اين درياچه به علت عدم تعادل تغذيه و تبخير آب، در طول سال متغير است و وسعت و شكل درياچه متناسب با ورود آب و ميزان بارندگي در فصول مختلف سال متفاوت است. در مواقع بارندگي و ذوب برف هاي ارتفاعات اطراف، چون بر ميزان آب ورودي افزوده مي شود, وسعت آن زياد و در غير از اين ايام وسعت آنكاهش مي يابد.
بدين ترتيب سطح آب درياچه پيوسته در نوسان است. در مواقع پر آبي سطح درياچه گسترش مي يابد و آب آن، زمين هاي پست، شوه زار و باتلاقي پيرامون خود را مي پوشاند و درياچه بزرگي به طول 80 و پهناي 60 كيلومتر تشكيل مي دهد كه به نام درياچه حوض سلطان يا كوير نمک مشهور است. رودهاي
متعددي به اين درياچه وارد مي شوند كه بيش تر از زمين هاي شوره زار و نمكي اطراف عبور مي كنند.